मर्करीमुक्त दन्त चिकित्सा क्षेत्रमा योगदान पुर्याएबापत साह पुरस्कृत

काठमाडौं – विश्व मर्करीमुक्त दन्त चिकित्सा सञ्जालले नेपालमा मर्करीमुक्त दन्त चिकित्सा क्षेत्रमा महत्वपूर्ण योगदान पुर्याएबापत जनस्वास्थ्य तथा वातावरण प्रवर्धन केन्द्रका प्रमुख कार्यकारी निर्देशक एवं वातावरण वैज्ञानिक रामचरित्र साहलाई पुरस्कृत गरिएको छ ।

अमेरिकाको वासिङ्टनडिसीस्थित सो सञ्जालले मर्करीमुक्त दन्त चिकित्सा एवं मर्करीमुक्त स्वास्थ्य सेवा प्राप्त गर्न प्रभावशाली भूमिका खेलेबापत उनलाई उक्त अद्वितीय पुरस्कार प्रदान गरेको हो । नेपाल ऐशियामै मर्करीमुक्त दन्त चिकित्सा सेवा उपलब्ध गराउने पहिलो राष्ट्र भएको छ । निकै सङ्घर्षशील एवं चुनौतीपूर्ण र वर्षौंसम्मको लगातार प्रयास, पहल एवं अनुसन्धानमा आधारित पैरवीको फलस्वरुप नेपालको स्वास्थ्य क्षेत्रबाट घातक मर्करी उन्मूलन गर्न सकिएको कार्यकारी निर्देशक साहले बताए ।

विश्व स्वास्थ्य सङ्गठनअनुसार मर्करी मानव स्वास्थ्य र वातावरणमा असर पुर्याउने विभिन्न मुख्य १० रसायनमध्येको एउटा हो । मर्करीले स्मरण शक्ति, हेर्ने र सुन्ने क्षमतामा हस, प्रजनन् प्रणाली, नवजात शिशु, गर्भवती र शिशुको वृद्धि विकासमा अवरोध पुर्याउने चिकित्सक बताउँछन् । छाला समेतलाई पार गरेर शरीरको विभिन्न संवेदनशील र मस्तिष्क, फोक्सो, मिर्गौलाजस्ता महत्वपूर्ण अङ्गमा हानी पुर्याउँछ भने सालनाल पार गरी गर्भमा रहेको शिशुको शारीरिक, मानसिक र वौद्धिक विकासमा पनि अवरोध पुर्याउने गर्दछ ।

सरकारले गर्भवती र स्तनपान गराइरहेका तथा १५ वर्षमुनिका बालबालिकामा मर्करी डेन्टल अमल्गमको प्रयोग पूर्णतः प्रतिबन्ध लगाउने, अन्य उमेरको हकमा विकल्प भएमा (मर्करी डेन्टल अमल्गमको प्रयोगमा) पाँच वर्षभित्र प्रतिबन्ध लगाउने, दन्त चिकित्सा अध्ययनअध्यापन गराउने विश्वविद्यालय तथा प्रतिष्ठानलाई मर्करी डेन्टल अमल्गमको प्रयोगबाटै पाठ्यक्रम परिमार्जन गर्ने र प्रयोगात्मक अभ्यासमा मर्करी अमल्गमको प्रयोग प्रतिबन्ध गर्ने निर्णय गरिसकेको छ । रासस